Archiwalny serwis internetowy - Urząd Miasta w Pruszczu Gdańskim

Jak się Goci do upadku Rzymu przyczynili...

Goci wiedli spokojne, dostatnie życie przez około 400 lat nie wchodząc w konflikty z sąsiednimi plemionami. Po prawie czterech wiekach hodowli i uprawy ziemi porzucili swoje osady i odeszli. Podobnie jak Izraelici szukali swojej „ziemi obiecanej”, która miała leżeć w cieplejszym klimacie. Dzięki badaniom archeologicznym można było prześledzić trasę ich wędrówki z Pomorza przez Kujawy, Lubelszczyznę i dalej Ukrainę nad Morze Czarne. Na całej trasie znajdowano cmentarzyska gockie i pozostałości osad.

Wędrując na południe Goci nie prowadzili wojen, zajmując jedynie ziemie nie zaludnione, tak zwane ‘’pustki osadnicze’’.  Kultura gocka i wysokiej wartości rzemiosło przyciągało inne ludy, które dołączały do nich i asymilowały się. Pokazały to najlepiej wykopaliska archeologiczne, gdzie wśród zabytków gockich znajdowano przedmioty pochodzące od innych plemion. Kultura gocka pozostawała dominująca. Podczas wędrówki rzeka Dniestr podzieliła naszych Gotów na dwa odłamy. Na wschodnim brzegu rzeki zamieszkali Ostrogoci (ludzie stepów), a na zachodnim brzegu Dniestru (leśni ludzie) czyli Wizygoci. Nad Morzem Czarnym stworzyli swoje królestwo, a ponieważ tam sięgały granice Imperium Rzymskiego konfrontacja obu kultur była nieunikniona.

Już w III wieku Goci najechali cesarstwo rzymskie i opanowali Półwysep Bałkański. Zdobyli prowincje Pannonia i Illyricum, a nawet zagrozili samej Italii. W następnych latach Rzymianie wyparli Wizygotów za Dunaj, który był naturalną granicą imperium. Goci utrzymali się jednak w Dacji, z której cesarz Aurelian ewakuował legiony. Pozostali tam prawie 100 lat nawracając się na chrześcijaństwo, przyjęli arianizm, który nie uznawał Jezusa, jako Boga w Trójcy Świętej. Czuli się bezpiecznie do momentu, kiedy na stepach Morza Czarnego pojawili się Hunowie. Strach przed tymi dzikimi, stepowymi plemionami spowodował przemieszczanie się ludności pochodzenia germańskiego na zachód, zwany Wędrówką Ludów.

W 377 roku wódz Wizygotów, Fritigern prosił cesarza Walensa o pozwolenie na przeprawę przez Dunaj chcąc ratować swój naród przed najazdami Hunów. Goci bez rzymskiej pomocy nie byli w stanie przeprawić się przez szeroką rzekę. Walens miał nadzieję, że młodzi mężczyźni zasilą armię rzymską, więc obiecał Gotom ziemię uprawną do zasiedlenia, żywność i ochronę. Fritigern zobowiązał się oddać wojowników na potrzeby legionów cesarza. Rzymianie postąpili z Gotami okrutnie. Selekcja przy przeprawie przez Dunaj była dramatyczna, ponieważ zmuszono ich do pozostawienia osób słabych, starych i schorowanych na rzeź rozpętaną przez Hunów.  W następnym roku południowy brzeg Dunaju został dotknięty nieurodzajem, a Rzym nie zapewnił obiecanego wyżywienia. Goci zgromadzeni na terenach tymczasowego przesiedlenia umierali z głodu.  Rzymianie zaproponowali im ponurą alternatywę, aby handlować dziećmi za psie mięso. Kiedy Wizygoci prosili o pomoc cesarza, ten obiecał im żywność w odległym Marcianopolu. Wygłodzeni ludzie nie mając wyboru ruszyli w długi marsz przez Bałkany, grzebiąc starych i słabych. W Marcianopolu żołnierze rzymscy odmówili im wstępu. Zrozpaczeni ludzie zdecydowali się na bunt łupiąc rzymskie miasta.

Cesarz Walens wracający z Persji spotkał wojska wizygockie pod Adrianopolem i wydał im bitwę, mając złe informacje o liczebności Wizygotów. Zdradzeni Goci dokonali prawdziwej rzezi na rzymianach. W bitwie zginął cesarz Walens. Nowy cesarz Teodozjusz I zawarł pokój z Fritigernem, który trwał aż do śmierci cesarza. Po Fritigernie tron wizygocki objął Alaryk, który zasłynął wojną z Rzymem. Powodem było wymordowanie rodzin Barbarzyńców służących w rzymskich legionach. Armia Wizygotów ruszyła na Italię zdobywając Rzym. Latem 410 roku Goci wdarli się do miasta, chociaż Rzym nie był już stolicą Imperium, jego zdobycie zachwiało wiarą w moc Cesarstwa. Po złupieniu Rzymu i częściowo Italii Wizygoci odeszli, aby założyć swoje królestwo w południowej Galii ze stolicą w Tuluzie. Szybko rozwijające się państwo Franków było dużym zagrożeniem dla Gotów, dlatego po bitwie pod Vouille przenieśli się za Pireneje na Półwysep Iberyjski. Tam odgrodzeni górami od Franków żyli bezpieczni władając całą Iberią z wyjątkiem niewielkiego, górzystego terenu nad zatoką należącego do Basków.

Ostrogoci założyli swoje królestwo w Italii za zgodą Cesarstwa Wschodniego. Władca ostrogocki Teodoryk Wielki wspierał Wizygotów w walkach ze Swebami  na Półwyspie Iberyjskim. Jednakowo Wizygoci jak i Ostrogoci mieli poważne problemy w zjednoczeniu swoich królestw z powodu wyznawanego arianizmu. Ludność, która zamieszkiwała Iberię była wyznania katolickiego, podobnie jak sąsiadujące królestwa Franków, a nawet Swebów. Królestwa gockie nie przetrwały dłuższego czasu. Wizygoci ulegli najazdowi plemion arabskich z Afryki Północnej w VIII wieku, a państwo Ostrogotów w Italii zostało zniszczone w VI wieku przez Justyniana Wielkiego, cesarza wschodniorzymskiego, który pragnął odbudowy wielkiego imperium. Ogromna migracja plemion germańskich w granice Imperium Rzymskiego, (rozpoczęta przez najazdy Hunów) przyczyniła się do upadku cesarstwa zachodniorzymskiego.

Autor: Agata Kruszlińska

drukuj (Jak się Goci do upadku Rzymu przyczynili...)